ديوان ليلارام ”خاڪي“
[1867ع – 1941ع]
سنڌي ”غزل“ جي تاريخ ۾ ديوان
ليلارام ”خاڪي“ وطن مل ٽيڪواڻيءَ کي خاصي شهرت حاصل آهي. سندس جنم حيدرآباد سنڌ ۾،
13 آڪٽوبر 1867ع تي ٿيو. سندس پتا بالڪل مسڪين هو؛ جنهن ڪري مکي ڌنراج مل پنهنجي
خرچ سان کيس پڙهايو. ليلارام منڍ کان وٺي محنتي هو – 15 سالن جي عمر ۾ مئٽرڪ ۽
ورنيڪيولر سنڌي فائينل جا امتحان گڏ پاس ڪري، ٽي ورهين سانده جيڪا به سرڪاري نوڪري
ڪچيءَ طرح پئي مليس، سا ٻئي ڪيائين.
1886ع ۾ کيس وڌيڪ تعليم حاصل ڪرڻ جو شوق ٿيو، پوءِ بمبئي
يونيورسٽيءَ مان بي – اي ۽ ايل ايل – بي جون ڊگريون وٺي پهريائين وڪالت ۽ پوءِ جج
مقرر ٿيو، جتان 1918ع ۾ رٽاير ڪيائين.
ديوان ليلارام ملازمت دوران، نثر توڙي نظم ۾ لکندو ئي
رهيو. پاڻ عربي ۽ فارسي زبانن جي به سٺي ڄاڻ رکندو هو. سنڌي شاعريءَ جي سلسلي ۾
غزلن تي مشتمل ”ديوان“ به ترتيب ڏنل آهي، جيڪو ”ديوان خاڪي“ جي نالي سان 1921ع
ڌاري پڌرو ٿيو هو. انهيءَ کان علاوه سندس ڪجهه ڪتاب به لکيل هئا، جيڪي اڄ بالڪل
ناياب آهن.
”خاڪي“ صاحب ، خالص ڌرمي انسان هو. ڪيئي خير جا ڪم
ڪيائين. خاص ڪري سماجي ڪمن ۾ سڀني کان اڳرو هوندو هو. هڪ اندازي مطابق 1941ع ڌاري
حيدرآباد ۾ مرتيه ٿيو ۽ اتي ئي سندس ڪريا ڪرم ڪيو ويو. عروضي شاعريءَ جي سلسلي ۾
”سوئيا ڇند“ ، سندس طبع جي پسند هئي.
No comments:
جيڪڏهن ممڪن هجي ته پنهنجو تبصرو موڪليو
اهم اطلاع :- غير متعلق، غير اخلاقي ۽ ذاتيارت تي مشتمل تبصرن کان پرهيز ڪريو. انتظاميه اهڙي تبصري کي ختم ڪرڻ جو حق رکي ٿي. هوئن به خيالن جو متفق هجڻ ضروري ناهي.۔ جيڪڏهن توهان جي ڪمپيوٽر ۾ سنڌي ڪيبورڊ انسٽال ٿيل ناهي ته سنڌي ۾ تبصرو لکڻ لاءِ هيٺين خاني ۾ سنڌي لکي ڪاپي ڪريو ۽ تبصري واري خاني ۾ پيسٽ ڪري پبلش بٽڻ تي ڪلڪ ڪريو.۔تبصرو موڪليو